දිගු කාලීනව පවතින වකුගඩු රෝගය පිළිබඳව දැනුවත් වීම ඉතා අවශ්‍ය වන අතර, මෙහි ප්‍රභේද තුනක් පවතී.
01. උතුරු මැද පළාතේ දැනට ශීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්තව පවතින නිදන්ගත කාලීන වකුගඩු රෝගය (Chronic Kidney Disease)
වර්ෂ 2000දී පමණ සිදු කළ පරික්‍ෂණයකින් අනතුරුව මෙම ප්‍රදේශයන්හි වකුගඩු රෝගය වැළඳුණු රෝගීන් විශාල පිරිසක් හඳුනාගන්නා ලදී. එතැන් පටන් එලෙස හඳුනාගත් සියලුම රෝගීන්ගේ සුවපත් භාවය උදෙසා කළ හැකි සියලු පරීක්‍ෂණ හා ප්‍රතිකාර කටයුතු අඛණ්ඩවම මේ වන තෙක්ම රජය විසින් ඉටු කරමින් සිටී. මේ සඳහා ජාතික ආදායමෙන් විශාල පිරිවැයක් වෙන් කරඇති අතර අවශ්‍ය රෝහල්, ශල්‍යාගාර, ඖෂධ හා වෛද්‍ය සේවාවන් ද පුළුල් කොට ඇත.
02. දියවැඩියාව සහ අධිරුධිර පීඩනය වැළදීම හේතුකොට ගෙන ඇතිවන වකුගඩු රෝගය
මෙය ලෝකයේ බහුතර පිරිසක් වකුගඩු රෝගීන් බවට පත්කරන නිහඬ මාරයා ලෙස අර්ථ ගන්වා ඇත. ශ්‍රී ලංකාවට ද එය පොදු වේ. බෝ නොවන රෝග අතරින් අංක එකේ ගණයට වැටෙන දියවැඩියාව රෝගයේ සමීපතම ඥාතියෙකු සේ මෙම රෝගී අවස්ථාව මතුවේ. දියවැඩියාව රෝගය නිට්ටාවටම සුව කරගැනීමට නොහැකි අතර කළ හැක්කේ පාලනය කිරීමක් පමණි. එබැවින් දියවැඩියාව, අධිරුධිර පීඩනය පවතින රෝගීන් හැකි තරම් තම වකුගඩු යුගලය පිළිබඳව මනා සැළකිලිමත් විය යුතු අතර ඒ සඳහා දැනුම්වත් වී පරීක්‍ෂණවලට යොමු වීමෙන් අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමට හැකිවනවා ඇත.
03. ශරීරයේ ඇතිවන රෝගාබාධයක් හේතුවෙන් වකුගඩුවලට බලපෑමක් ඇති වීමේ අවස්ථාවක්
එනම් යම්කිසි රෝගී තත්ත්වයක් හේතුවෙන් ඇතිවන අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වකුගඩු පද්ධතියට හානි සිදු වීම, විෂබීජයක් වකුගඩු ආක්‍රමණය කිරීම, වකුගඩු රෝගයෙන් පෙලී සිටින විට ඒ සඳහා අඛණ්ඩව ප්‍රතිකාර නොගැනීම සහ ඇල්මැරුණු ප්‍රතිකාර සඳහා යොමුවීම වැනි හේතු නිසා ඉහත සඳහන් කළ වකුගඩු රෝගී අවස්ථාවට මුහුණ පෑමට සිදුවේ.
මීට අමතරව වකුගඩු ආශ්‍රිතව ගෙඩි ඇතිවීම වැනි ආසාදිත තත්ත්වයන්, සෘජුවම වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීමට බලපාන අතර පවුලේ ඥාතියෙකු වකුගඩු රෝගයෙන් පෙළෙන්නේ නම් සෙසු සාමාජිකයන්ට ද එහි බලපෑමක් තිබෙන බැවින් පරීක්‍ෂණ සඳහා යොමුවීම අත්‍යවශ්‍යය.
වකුගඩු රෝගයකින් පෙළෙන බව හඳුනාගන්නේ කෙසේ ද?
වකුගඩු රෝගීවන්නේ යැයි පැවසෙන ඉඟි කිහිපයක් ඉහතින් සඳහන් කරඇති අතර, එම අවස්ථාව වනවිටත් වකුගඩු රෝගීන් බවට පත් වී හමාරය. එබැවින් ඉහත රෝග ලක්‍ෂණ එකක් හෝ දෙකක් දැනෙන්නට පටන් ගැනීමටත් පෙර එනම්, ඔබ නීරෝගීව සිටියදීම ඔබගේ වකුගඩු පිළිබඳව පරීක්‍ෂාවකට ඔබ යොමු වීම වැදගත්ය. මෙහිදී ඔබට පරීක්‍ෂණ කිහිපයකට යොමු වීමට සිදුවේ.
- අධි රුධිර පීඩනය මැන බලාගැනීම
- රුධිරයේ ක්‍රියටනීන් පරීක්‍ෂාව
- අවදි වීමෙන් පසුව උදේම ලබාගන්නා ප්‍රථම මුත්‍රා සාම්පලය පරීක්‍ෂා කිරීම (Urine ACR)
ඉහත පරීක්‍ෂණ තුනම සිදුකර ගැනීම අවශ්‍යය. මෙහිදී වඩාත් අවධානයට යොමු කළ යුතු වන්නේ අධි රුධිර පීඩන පරීක්‍ෂාවයි. එනම්, මෙම තත්ත්වයෙන් යම් අයෙක් පෙළෙන්නේ නම් ඔහු හෝ ඇය වකුගඩු රෝගියෙකු වීමේ තත්ත්වයට අවධානමක් දරන අයකු වේ. කෙටියෙන් පැවසුවහොත් අධි රුධිර පීඩනය වැළඳුණු අයෙකුගේ වකුගඩු, රෝගී වීමේ අවධානමේ පසුවේ.
වකුගඩු පරීක්‍ෂාව සිදුකර ගැනීමේ වැදගත්කම
විශේෂයෙන්ම තරුණ වියේ පසුවන අයකු (අවුරුදු 30ක් පමණ) අධි රුධිර පීඩනයෙන් පෙළෙන්නේ නම් වකුගඩු පරීක්‍ෂාව සිදුකර ගැනීම අනිවාර්යය.
ඔබගේ රුධිර පීඩනයේ සාමාන්‍ය අගය වන 80-120 අතර පරාසයේ සිටියදී යම්කිසි සැකයක්, කුකුසක් පවතින්නේ නම් පවුලේ හෝ රජයේ රෝහල් වෛද්‍යවරයකු හමු වී තමාගේ වකුගඩු පිළිබඳව නිර්දේශයක් ලබාගැනීමට යොමු වීම ඉතා වැදගත්ය. එය ඉදිරියේදී ඇතිවිය හැකි ව්‍යසනයක් නවත්වා ගැනීමේ මූලික පියවර වනවාට ද සැක නැත. රජයේ රෝහලකදී වියදමකින් තොරව මෙම වකුගඩු පරීක්‍ෂා කරගැනීමේ පරීක්‍ෂණ කරගැනීමට සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය අවශ්‍ය පසුබිම සකසා දී තිබීම ද සතුටට කරුණකි. එබැවින් රෝග ලක්‍ෂණ පහළ වන තෙක් නොසිට ඔබ අවුරුදු 30ට වැඩි පුද්ගලයෙකු නම් ඔබේ වකුගඩු පරීක්‍ෂා කරගැනීමේ වරම ඔබට හිමි වී තිබේ. ඒ අයිතිය ඔබ ලබාගැනීමෙන් අනාගතයේ ඇති විය හැකි සෝචනීය අඳුරු ව්‍යසනයක් ඔබට ඉතා පහසුවෙන් මර්දනය කළ හැකි වනු ඇත.
විශේෂයෙන්ම කුඩා දරුවන් සිටින මා පියන්ගේ වගකීමක් වශයෙන් ද මෙම වකුගඩු පරීක්‍ෂාව සඳහන් කළ හැකිය. දරුවන්ගේ නීරෝගී බව වෙනුවෙන්.
විශේෂඥ වෛද්‍ය රත්නසිරි හේවගේ
අධක්‍ෂක - වෘක්කවේද කාන්දු පෙරීම හා වකුගඩු බද්ධ කිරීමේ
ජාතික මධ්‍යස්ථානය
